شرایط وصول و برگشت چک
براساس قانون جدید چک مالک نهایی چک می‌تواند مبلغ موجود در آن حساب را در صورت کسری حساب صادرکننده طلب کند و همچنین خواهان پرداخت مبلغ کسری از مبالغ موجود در سایرحساب‌های انفرادی فرد صادرکننده چک کند. در ادامه به نحوه وصول و برگشت زدن چک در قانون جدید صدور آن خواهیم پرداخت.
چک‌های برگشتی
در صورت کافی نبودن موجودی حساب فردی که چک را صادر کرده است، وجه مورد نیاز از سایر حساب‌های صادرکننده تامین خواهد شد. تمام حساب‌های صادرکننده چک در تمام بانک‌ها به میزان مبلغی که در چک بوده پس از گذشت 24 سال از برگشت خوردن چک مسدود خواهد شد.
در ضمن فردی که دارای چک برگشتی است می‌تواند با داشتن گواهی عدم پرداخت به دفاتر خدمات الکترونیک قوه قضاییه مراجعه کرده و از دادگاه درخواست وصول پولش را بکند. در ضمن و طبق اعلام رسمی، قانون جدید صدور چک از آن‌جایی نیاز به ارتقای آگاهی آحاد جامعه و فرهنگ‌سازی در زمینه صدور و برداشت چک دارد، به صورت مرحله به مرحله اجرا خواهد شد.
داوود محمدبیگی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی به‌تازگی در این رابطه گفت: «تعیین صحت و سلامت چک از مزایای قانون جدید محسوب می‌شود و ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد، این امکان را به مردم می‌دهد تا از تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی صادرکننده اطلاع دقیق پیدا کنند. دسته چک‌هایی که از بیستم دی‌ماه در دسترس مردم قرار می‌گیرد، حداکثر اعتبار سه ساله دارند و بر هر برگه چک تاریخ اعتبار آن ثبت شده و بنابراین صادرکنندگان چک نمی‌توانند برای تاریخی بعد از مدت اعتبار تعیین شده، چک را صادر کنند.»
شرایط رفع سو اثر براساس قانون جدید صدور چک
در صورت برگشت خوردن چک‌های جدید، صادرکننده چک باید در کوتاه‌ترین زمان نسبت به رفع سو اثر آن اقدام کند. طبق قانون رسمی کشور دادن چک برگشتی می‌تواند مشکلات زیادی را در زمینه ارائه خدمات بانکی به اشخاص حقیقی و حقوقی ایجاد کند. باید در نظر گرفت که برای انجام این کار باید یکی از شرایط زیر تحقق پیدا کند:
- واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک و ارایه درخواست مسدودی این وجه. در این صورت حساب مشتری صادر کننده چک به میزان کسری چک برگشت‌خورده مسدود شده و بلافاصله رفع سوء اثر صورت می‌پذیرد. بانک نیز موظف است واریز مبلغ را ظرف مدت سه روز به شیوه‌ای اطمینان‌بخش و قابل استناد، از جمله مکاتبه، به اطلاع دارنده چک برساند.
- ارائه لاشه چک به بانک محال‌علیه
- ارائه رضایت‌نامه رسمی (تنظیم‌شده در دفاتر اسناد رسمی) از دارنده چک یا نامه رسمی از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی دارنده چک
- ارائه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی ذی‌صلاح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی در خصوص چک
- ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک
- سپری شدن مدت سه‌سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت، مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری در خصوص چک توسط دارنده
- وفق قانون، اعمال محرومیت‌های زیر برای صادرکنندگان چک برگشتی الزامی است:
- عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید
- مسدود کردن وجوه کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد همان بانک یا موسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک
- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت‌نامه‌های ارزی یا ریالی
- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی
- ممنوعیت صدور دسته‌چک جدید در سامانه صیاد
